Jak praktykować wdzięczność?

Obecnie prawie w każdej książce o samorozwoju znajdujemy porady, abyśmy „rozwinęli w sobie poczucie wdzięczności”. Ale jak praktykować wdzięczność? Tak naprawdę czemu ma służyć ta cała wdzięczność? I czy po jej rozwinięciu faktycznie nasze życie diametralnie się zmieni? Odpowiedź brzmi… TAK!

Wdzięczność to dostrzeżenie tego, że otrzymaliśmy coś wartościowego i docenienie tego faktu.

Żyjąc w obliczu wyzwań i trudności; jakie często niesie ze sobą życie; nie jest łatwo zatrzymać się i pomyśleć, za co jesteśmy wdzięczni każdego dnia, jednak Ci; którzy to potrafią, dostrzegają niezwykłe pozytywne efekty.

Poniżej przedstawiamy szereg naukowych doniesień na temat wpływu wdzięczności na zdrowie; jak również metody pozwalające ją w sobie rozwinąć.

Historyczne korzenie wdzięczności

Przez wieki w wielu kulturach uczono, że wyrażanie wdzięczności jest cnotą. Marcus Tulius Cicero, rzymski polityk twierdził; że „wdzięczność jest nie tylko największą z cnót; lecz także matką wszystkich pozostałych”. Z kolei Wiliam Shakespeare twierdził, że ”niewdzięczność to potwór”.

Także nauki buddyjskie głoszą; że ponieważ wszystkie istoty były już w poprzednich wcieleniach naszymi matkami; warto rozwijać wobec nich miłość i współczucie; a także dostrzegać ich dobroć wobec nas; za którą powinniśmy czuć się wdzięczni; co ma nas mobilizować do pomagania im.

Pisarz Wiliam Arthur Ward stwierdził, że „Wdzięczność może sprawi; że zwykły dzień stanie się świętem Dziękczynienia; rutynowa praca – źródłem naszej radości; a zwykłe okazje zamienia się w błogosławieństwa”.

Jak praktykować wdzięczność? Badania

Obecnie wdzięczność stała się przedmiotem wielu badań i studiów. Badacze odkryli, że istnieje wiele pozytywnych efektów rozwijania poczucia wdzięczności. Praktyka ta wywiera pozytywne efekty nie tylko na psychikę, lecz także na pozostałe płaszczyzny naszego funkcjonowania – fizyczną, mentalną i duchową… a nawet na ekspresje niektórych genów!

Badacze, tacy jak: Michael E. McCullough, Robert A. Emmons oraz Jo-An Tsang przeprowadzili szereg badań na ten temat i odkryli, że u osób, które rozwinęły w sobie poczucie wdzięczności; poprawiło się poczucie ogólnego dobrostanu. Jak się okazuje – im więcej wdzięczności kultywujemy, tym więcej jej doświadczamy. W 2004 roku osoby poddane badaniu donosiły, że odkąd rozwinęły w sobie poczucie wdzięczności, coraz częściej były skłonne jej doświadczać w codziennym życiu. Badanie to dowiodło; że wdzięczność to brakujący element w badaniach nad szczęściem. Badacze tacy; jak Mc Cullough oraz Emmons twierdza, że korzyści z wyrażania wdzięczności obejmują poprawę zdrowia fizycznego, jak również poprawę mentalnej czujności. Co więcej osoby te są gotowe częściej okazywać emocjonalne wsparcie innym.

Badania na temat wdzięczności

W badaniu na temat wdzięczności i szczęścia z 2003 roku wykazano, że jednostki, które odczuwają wdzięczność, posiadają co najmniej 3 poniższe cechy: – Poczucie obfitości i dobrostanu – Docenianie codziennych przyjemności – I docenianie innych i tego, co robią

Wdzięczność a mózg

W 2015 roku opublikowano badanie w czasopiśmie Frontiers in Psychology, w którym wykazano, że poczucie wdzięczności wywiera wpływ na konkretne rejony mózgu. Badanie to polegało na tym, że w podmiotach badania zostało wzbudzone poczucie wdzięczności, a następnie obserwowano obszar mózgu przy pomocy rezonansu magnetycznego. Chciano w ten sposób określić, czy poczucie wdzięczności wywiera, a jeśli tak, to jakiego rodzaju – wpływ na mózg.

Bodźcem mającym wzbudzić poczucie wdzięczności w osobach badanych były historie tych, którzy przetrwali Holokaust. Jest wiele historii opowiedzianych przez tych, co przeżyli – o tym, jak bardzo czuli się wdzięczni, gdy nieznajome osoby oferowały im dach nad głową, jedzenie czy ubrania. Osoby biorące udziale w badaniu były proszone o wyobrażenie sobie, że sami żyją w czasach Holokaustu i otrzymują tego rodzaju pomoc, i o doświadczenie emocji, jakie odczuwaliby w tej sytuacji. Badanie wykazało, że poczucie wdzięczności stymuluje konkretne rejony mózgu, a dokładniej jego przednią, jak i środkową przed czołową korę. Rezultaty badania naświetliły lepiej badaczom, w jaki sposób oddziałują na mózg pozytywne emocje związane z doświadczaniem wdzięczności wobec innych.

Z kolej badanie z 2009 roku wykazało, że odczucie wdzięczności stymulowało podwzgórze, czyli tę część mózgu, która reguluje stres, a także przyczyniało się do powstania odczuć przyjemności i radości.

Społeczne korzyści z wdzięczności

Wdzięczność to coś więcej niż funkcja mózgu. Istnieje mnóstwo badań na ten temat, które dowodzą, że osoby wdzięczne: – wydają się być szczęśliwsze oraz lepiej dostosowane, ponieważ poczucie wdzięczności blokuje negatywne emocje – zdają się lepiej sobie radzić ze stresem – bycie wdzięcznym poprawia relacje społeczne, gdyż inni odczuwają wobec takich osób sympatie i lubią im pomagać – praktykowanie wdzięczności pomaga podnieść samoocenę – są bardziej optymistyczne – osoby wdzięczne są bardziej empatyczne – nie są materialistyczne – wdzięczność wzmacnia ogólne zadowolenie z życia

Jak praktykować wdzięczność? Zdrowotne aspekty

Istnieje cały szereg korzyści zdrowotnych z odczuwania wdzięczności wobec innych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:

• Osoby odczuwające wdzięczność czują się zdrowsze i doświadczają mniej rożnego rodzaju bóli czy dolegliwości.
• W przypadku problemów zdrowotnych są bardziej skłonne szukać pomocy lekarskiej i dokonują regularnych przeglądów swojego zdrowia.
• Praktykowanie wdzięczności pomaga poprawić jakość snu i skrócić czas potrzebny na zaśnięcie oraz wydłużyć czas snu.
• Odczuwanie wdzięczności jest korzystne dla serca i układu krwionośnego. Badania wykazały, że osoby takie mają niższy poziom złego cholesterolu, wyższy poziom dobrego cholesterolu, jak również niski poziom kreatyniny. Mają także dobre ciśnienie krwi, niższy wskaźnik stanów zapalnych, a także lepiej funkcjonujący system nerwowy.
• Osoby odczuwające wdzięczność mają niższy poziom hormonu stresu- kortyzolu
• Odczuwające osoby wdzięczność cieszą się lepszym zdrowiem fizycznym oraz mają więcej energii, witalności i mentalnego wigoru.
• Są mniej podatne na wypalenie w środowisku pracy.
• Praktykowanie wdzięczności zmniejsza depresję i może być pomocne w przypadku PTSD.

Jak praktykować wdzięczność?

Wspomniany wyżej profesor psychologii na Uniwersytecie w Kalifornii i zarazem wiodący ekspert w dziedzinie badań nad wdzięcznością – Robert Emmons – w roku 2015 w swoim artykule „Wdzięczność to doskonałe lekarstwo” zaleca, aby praktykę wdzięczności rozpocząć od rozpoznania, za co jesteśmy wdzięczni, dostrzeżenia tego i docenienia. Profesor Emmons doradza, aby opisać na kartce te szczególne momenty w ciągu dnia podczas których znaleźliśmy jakieś powody do odczuwania wdzięczności. Czy będzie to piękny śpiew ptaka czy też fakt, że ktoś przytrzymał przed nami drzwi, abyśmy mogli wsiąść do windy lub tez pomoc nieznajomego przy wymianie opony – wszystko to możemy zauważyć i potraktować jako powód do odczuwania wdzięczności. Zapisanie tych momentów w zeszycie sprawi, że przypomnimy sobie powody do bycia wdzięcznym oraz ogólny fakt, że faktycznie istnieją rzeczy, za które możemy być wdzięczni, co w praktyce pomoże nam przeprogramować nasz mózg. Martin Seligman, wiodący przedstawiciel tzw. psychologii pozytywnej swoje praktyczne sugestie odnośnie wyrażania wdzięczności opisał w książce „Autentyczne szczęście”; w której rekomenduje systematyczne wyrażanie wdzięczności wobec członków rodziny; współpracowników i przyjaciół za pomocą pisanych codziennie listów. Doradza on bycie zdyscyplinowanym i uczynienie tej czynności elementem codziennej rutyny poprzez napisanie co rano dwóch krótkich listów lub maili do osób; wobec których czujemy wdzięczność.

Praktyka wdzięczności

Jak praktykować wdzięczność? Możesz wykorzystać praktykę wdzięczności, by szybciej zasnąć. Zwróć uwagę, o czym myślisz przed zaśnięciem i postaraj się pozbyć leków oraz napięcia, ponieważ podniosą poziom stresu, utrudnią zasypianie oraz negatywnie wpłyną na długość i jakość snu. Zamiast tego pomyśl o rzeczach, za które jesteś wdzięczny tego dnia. Te myśli pomogą ci się zrelaksować, obniżyć poziom stresu oraz zapewnią lepszy sen. Pokora to inny czynnik, który tworzy poczucie wdzięczności. Ludzie skromni wiedza, że potrzebują innych w swoim otoczeniu i, że nie są samowystarczalni. Bycie skromnym wiąże się z dostrzeżeniem faktu, jak bardzo zależymy od naszych przyjaciół, rodziny, rządu i wielu innych czynników, których nie bylibyśmy w stanie sami sobie zapewnić.

Kiedy przyswoimy sobie postawę pełną pokory i zaczniemy praktykować wdzięczność, coraz bardziej będziemy w stanie dostrzec, jak bardzo wszystko jest ze sobą powiązane. O tym, że jako ludzie żyjemy w sieci wzajemnych połączeń pisze także JŚ XVII Karmapa, głowa jednej ze szkół buddyzmu tybetańskiego. W swojej książce „Interconnected” pisze on; że warto uświadomić sobie, że wszystko; co nas otacza, w tym jedzenie, które konsumujemy; czy ubrania, które nosimy – to wszystko zostało wyprodukowane przez innych.

 

Co jeszcze…

Niejednokrotnie wyprodukowanie ubrania wiązało się z trudem; gdyż przykładowo bawełna i inne naturalne materiały pozyskiwane są z plantacji często położonych w biednych krajach; gdzie każdy element; taki jak np. uprawa roślin, zbiór czy tez przewiezienie materiału do fabryki; wymaga wiele zachodu i często odbywa się w bardzo trudnych warunkach. Zakładając na siebie ubranie możemy więc spróbować pomyśleć o tych wszystkich osobach; które brały udział w wyprodukowaniu go i pozwolić sobie na odczucie wdzięczności.

Wdzięczność w stosunku do zwierząt

Podobnie możemy odczuwać wdzięczność wobec naszych czworonożnych przyjaciół. Czasami w obliczu trudnych relacji interpersonalnych warto zauważyć i docenić szczerość i wierność, jakiej doświadczamy ze strony zwierząt. Relacja ze zwierzęciem często może ukazać nam, czym jest bezwarunkowa miłość, czyli taka, jaką obdarzają nas często psy czy koty. JŚ Karmapa pisze także o tym, że możemy również nauczyć się odczuwać wdzięczność wobec przyrody i całej naszej planety; która zapewnia nam tak potrzebne środki do życia; i której powinniśmy chcieć się odwzajemnić mądrze gospodarując zasobami naturalnymi. Karmapa w swojej książce na temat wzajemnych połączeń idzie o krok dalej i pisze o tym; w jaki sposób prawdziwie dbać o innych i naszą planetę; gdy już uświadomimy sobie; ile im zawdzięczamy. Pisze on o tym, że rozwinięcie w sobie poczucia wdzięczności może sprawić; że rozwiniemy prawdziwą szczerą postawę miłości i dbania o innych; co nie tylko sprawi; że sami będziemy bardziej szczęśliwi realizując w pełni nasz ludzki potencjał; lecz także będziemy w stanie sprawić; że nasze otoczenie będzie bardziej szczęśliwe.

Zapamiętaj!

Warto więc mieć na uwadze, że życie to wzajemna wymiana – czasami my coś dajemy innym, czasem inni nam coś dają. Jakkolwiek daleko będziemy chcieli pójść w rozwijaniu poczucia wdzięczności, kluczowe jest aby pamiętać, że… Bycie skromnym i odczuwanie wdzięczności pomoże nam docenić, że tak naprawdę każde życie i każda chwila to dar; dzięki czemu będziemy mogli stać się bardziej zadowoleni z tego; co już mamy.

O autorce

Milena Chorążewska - Bloggerka, pasjonatka zdrowego stylu życia. Założyła bloga, aby dzielić się swoją pasją. Jej 7 letnie doświadczenie w zakresie medycyny naturalnej pomaga jej rozwijać projekt Adelia.