Witamina D, Witamina D3

WITAMINA D, WITAMINA D3Witamina D – to grupa rozpuszczalnych w tłuszczach steroidowych organicznych związków chemicznych, które wywierają szerokie działanie fizjologiczne w organizmie człowieka. Przede wszystkim w gospodarce wapniowo-fosforanowej oraz utrzymywaniu prawidłowej struktury i funkcji kośćca.

Nazwa ta obejmuje właściwie kilka związków określanych, jako witamina D1 (kalcyferol), D2 (ergokalcyferol), D3 (cholekalcyferol). Została uzyskana z tranu, ale organizm – jako jedną z niewielu witamin – może wyprodukować ją sam pod wpływem promieni słonecznych.

I tak witamina D1 znajduje się w tranie, D2 jest wytwarzana w roślinach wystawionych na działanie promieni ultrafioletowych, natomiast witamina D3 powstaje w skórze ludzi i zwierząt. Witamina ta należy do związków rozpuszczalnych w tłuszczach.

Najważniejsze znaczenie ma forma witaminy D, różniąca się budową łańcucha bocznego:

– cholekalcyferol (witamina D3), występujący w organizmach zwierzęcych (roślinna D3 jest zdecydowanie gorzej biodostępna) !

Do jej odkrycia doprowadziły badania nad krzywicą (dziecięcą chorobą kośćca), która była szeroko rozpowszechniona na początku XIX wieku, gdy naukowcy odkryli lecznicze działanie u dzieci chorych na krzywicę ma promieniowanie ultrafioletowe oraz olej z wątroby dorsza.

W 1922 roku McCollum poszukując czynnika przeciwkrzywiczego w tranie, napowietrzając i ocieplając go rozłożył znajdującą się w nim witaminę A, pozostawiając nienaruszone działanie przeciwkrzywiczne tranu. Udowodnił tym samym, iż są to różne substancje chemiczne, a czynnik przeciwkrzywiczny został nazwany witaminą D. Prace na szczegółowym poznaniem funkcji i metabolizmu tej witaminy trwały do drugiej połowy XX wieku.

Rola i funkcje witaminy D dla zdrowia naszych organizmów

  • Badania wykazują, że witamina D pełni nie tylko rolę katalizatora wielu reakcji zachodzących w naszym organizmie, ale również posiada właściwości multifunkcyjnego hormonu, biorącego udział w stabilizacji wielu procesów w organizmie, w tym w pracy systemu odpornościowego, mineralizacji kości i mięśni, regulacji wielu genów.
  • Naukowcy dowodzą zależność pomiędzy zaopatrzeniem organizmu w witaminę D₃, a występowaniem niektórych rodzajów nowotworów; utrzymanie prawidłowego jej poziomu obniża zagrożenie wystąpienia tych zmian nowotworowych nawet dwukrotnie. Warto nadmienić, iż obecność witaminy D zapobiega różnego rodzaju nowotworom; takim jak: rak okrężnicy, rak piersi, rak prostaty, chłoniak nieziarniczy.
  • Reguluje pracę mięśni, ich koordynację, co wykorzystujesz codziennie podczas chodzenia. Wykazano, że brak odpowiedniej ilości witaminy D w organizmie sprzyja częstszym upadkom u osób starszych. Poprzez swój wpływ na stężenie wapnia we krwi, który odgrywa rolę w procesie przewodzenia impulsu nerwowego, umożliwia prawidłowe działanie układu nerwowego.
  • Udowodniono, że niedobór witaminy D jest czynnikiem ryzyka zawału serca, udaru mózgu, nadciśnienia, miażdżycy.
  • Korzystnie wpływa na funkcjonowanie słuchu, gdyż decyduje o kondycji kostek ucha wewnętrznego.
  • Badania wykazały również przy suplementacji witaminą D stymulację organizmu do wzmacniania ochrony przeciwbakteryjnej, podnosi odporność organizmu, ponieważ oddziałuje na szpik kostny.
  • Dobrze wpływa na stan skóry, łagodzi i zmniejsza stany zapalne skóry, w tym np. łuszczycę.
  • Wpływa na przemianę materii przez tarczycę, hamuje przerost gruczołów przytarczyc.
  • Jest zalecana osobom chorującym na cukrzycę, gdyż reguluje produkcję i wyrzut insuliny, odpowiadając za utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi.
  • Niedobór witaminy D u dorosłych sprzyja powstawaniu osteoporozy. Polega ona na zmniejszeniu się masy i gęstości kości; co prowadzi do zwyrodnienia układu kostnego w wyniku ubywania wapnia z organizmu. Kości stają się porowate, kruche i łamliwe. Chorzy (najczęściej kobiety) mają przy tym zniekształconą sylwetkę.
  • Powszechne znane działanie witaminy D3 to procesy wspomagające wchłanianie wapnia i fosforu, zapobieganie ich nadmiernemu wydalaniu, a także pozwala zachować stałe stężenie tych pierwiastków we krwi.

    Jaką funkcję pełni wapń?

    Jest on głównie budulcem naszych kości i zębów, które zawierają wapń w dwóch postaciach: związanej na stałe, a także „wymiennej”. Organizm musi zużywać wapń także do innych potrzeb, pobierając go z krwi, dlatego też gdy odczuwa brak tego pierwiastka, wykorzystuje wapń wchodzący w skład owej wymiennej części układu kostnego.

     

Tak więc w sytuacji niedoboru tego pierwiastka przedostaje się on do układu krwionośnego, co osłabia nasze kości, które stają się porowate, podatne na zniekształcenia i złamania.

Ważne jest dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości wapnia, gdyż organizm nie musi go wtedy pobierać z tkanki kostnej (witamina D umożliwia wchłanianie wapnia w jelicie cienkim). Rola tego pierwiastka jest więc bardzo istotna szczególnie w procesie formowania się tkanki kostnej u dzieci i młodzieży, gdy kości rosną i stają się twardsze.

Większa jego ilość jest potrzebna również kobietom po menopauzie, czyli w okresie największego zagrożenia osteoporozą. Równie ważna jest obecność fosforu, który znajduje się we wszystkich żywych komórkach i pokarmach. Uczestniczy w przewodzeniu bodźców nerwowych, jest budulcem błon komórkowych, tkanek miękkich, takich jak nerki, serce, mózg, mięśnie, bierze udział w wielu procesach metabolicznych i reakcjach chemicznych; a także we wchłanianiu niacyny.

Wchodzi w skład kodu genetycznego oraz pomaga w uwalnianiu energii z białek, węglowodanów i tłuszczów. Oddziałuje korzystnie na serce, nerki, a także na kości i dziąsła. Dzięki obecności tego pierwiastka w organizmie jest utrzymywane prawidłowe pH, współdziała on z witaminą B, umożliwia wchłanianie glukozy. Jest potrzebny podczas wzrostu i naprawy uszkodzonych tkanek, podtrzymuje witalność organizmu, a także łagodzi bóle w zapaleniu stawów.

Niedobór (awitaminoza) witaminy D, szczególnie D3 prowadzi bardzo często do:

  • odkształceń kości u osób dorosłych (osteomalacja);
  • osteoporozy (spadek masy i gęstości kości), która prowadzi do nadmiernej łamliwości kości;
  • krzywicy i rozmiękczenia kości u dzieci, zniekształca się klatka piersiowa, powiększają się nadgarstki i kostki, głowa staje się zniekształcona. U małych dzieci widoczne są opóźnienie zarastania ciemiączek; a także drażliwość, nadmierne pocenie się, utrata apetytu i napady drgawek wywołane zmniejszonym poziomem wapnia we krwi;
  • osłabienia bądź utraty słuchu u osób w podeszłym wieku;
  • pocenia się i częstego przekręcania główki z jednej strony na drugą przez niemowlęta;
  • opóźnionego wyrastania zębów u dzieci (także przy łagodnym niedoborze);
  • osłabienia siły mięśniowej.

Mimo późniejszego uzupełnienia niedoboru witaminy D, niektóre uszkodzenia tkanki kostnej są nieodwracalne.

Skąd nasz organizm czerpie witaminę D?

Witamina D jest syntezowana w ludzkiej skórze się, a w naszym klimacie jest to możliwe jedynie od maja do września. Osoba młoda o jasnej skórze opalająca się w miesiącach letnich 20-30 minut dziennie; ale systematycznie – produkuje taką ilość witaminy, która wystarcza na cały rok.

Należy zwrócić uwagę na fakt; iż proces wytwarzania witaminy D₃ możliwy jest jedynie w skórze wystawionej na promienie słoneczne bez zabezpieczeniem filtrami UV; chroniącymi ją przed poparzeniami słonecznymi, przyspieszonym starzeniem się skóry i przed zmianami nowotworowymi.

Stosowanie filtrów ochronnych UV wpływa na znaczne ograniczenie produkcji witaminy D w skórze; np. zastosowanie kremu o SPF 8 blokuje ok. 90% promieniowania UVB.

Uwaga zatem!

Panie, które restrykcyjnie odgradzają się kremami z filtrem od „słonecznej” witaminy D, powinny być koniecznie konsumentkami produktu: ColamiD-u ! Albo bowiem witamina D „słoneczna” i… wcześniejsze zmarszczki, albo… produkty Colway.

Witamina D dostarczana jest również z pożywieniem, tj.:

  1. tran,
  2. jajo kurze,
  3. ser,
  4. masło,
  5. śmietana,
  6. wątroba wołowa,
  7. świeża makrela, łosoś, sardynki, śledź,
  8. krewetki,
  9. drożdże piwne.

Witamina D ma wszechstronne działanie i wciąż naukowcy poznają jej siłę. Związane jest to z receptorem witaminy D i działa jako czynnik transkrypcyjny; czyli oddziałuje na ponad 200 genów odpowiedzialnych za m.in. syntezę reniny i insuliny, uwalnianie substancji biorących udział w procesach immunologicznych; działanie mięśni gładkich i komórek mięśnia sercowego. Prace badawcze nad niepoznanymi dotąd tajnikami Witaminy D nad trwają i z pewnością nauka jeszcze czymś nas zaskoczy.

Badania naukowe wykazały, że witamina D redukuje zagrożenie nowotworem; pod warunkiem posiadania w organizmie minimum 40 do 50 mikrogramów tej witaminy na litr krwi.

Dobra wiadomość jest taka, że podnoszenie poziomu witaminy D w organizmie może być łatwe i przyjemne (kąpiele słoneczne i dobre jedzenie). Jakkolwiek jeśli chcesz pozyskiwać ją wyłącznie z pokarmów, to może być też… tuczące.

Należy regularnie zażywać kąpieli słonecznych i jeść masło; żółtka jaj, sery, śmietanę i drożdże oraz tłuste ryby (łosoś, sardynki, śledzie, makrele…). Uwaga ! surowe, wędzone na zimno lub gotowane w niskiej temperaturze.

O autorce

Milena Chorążewska - Bloggerka, pasjonatka zdrowego stylu życia. Założyła bloga, aby dzielić się swoją pasją. Jej 7 letnie doświadczenie w zakresie medycyny naturalnej pomaga jej rozwijać projekt Adelia.