Cytologia co to?

Cytologia co to? Choć wiele kobiet wie o jej istnieniu, często się nie badają. Nawet nie zdają sobie sprawy; że rak szyjki macicy, jest drugim pod względem zachorowalności nowotworem dotykającym kobiet. Najczęściej zapadają na niego panie w wieku od 25 do 49 lat; co oznacza, że już w bardzo młodym wieku – należy mieć się na baczności.

Czym jest rak szyjki macicy?

Jest typem nowotworu złośliwego, rozwijającego się w nabłonku szyjki bądź też kanale szyjki macicy. Najczęściej jest wywołany na skutek obecności wirusa zwanego HPV- a więc brodawczaka ludzkiego, stanowiącego jedną z najczęściej przenoszonych chorób drogą płciową. Choć nosicielem może być każdy z nas, zachorować na niego mogą wyłącznie kobiety.

Niestety współczesne badania stwierdzają jednoznacznie, że rak szyjki macicy występuje w Polsce zdecydowanie częściej niż w innych krajach Europy. To blisko 3500 przypadków co roku.

Zatrważający jest również fakt, że połowa z wymienionych wyżej zachorowań kończy się zgonem, nie z powodu braku możliwości wyleczenia, a zbyt późnego wykrycia. Warto więc pamiętać, że profilaktyczna cytologia pozwala na wczesne wykrycie i w większości sytuacji również 100% wyleczenie.

—-

Cytologia co to?

Regularnie zgłaszaj się na badania cytologiczne

W Polsce badanie cytologiczne jest przeprowadzane na Narodowy Fundusz Zdrowia za darmo, raz na trzy lata. Mimo tego, jak podają statystyki blisko jedna trzecia wszystkich Polek, w życiu nie miała robionej cytologii. Dlatego też, coraz częściej w mediach słyszy się o różnego rodzaju kampaniach społecznych, mających uświadomić kobiety, że cytologia, choć jest bezbolesna, to jest naprawdę ważnym badaniem w profilaktyce nowotworów kobiecych.

Podstawą jest zgłoszenie się na badanie pomiędzy 20 a 25 rokiem życia. Z kolei jeśli rozpoczęłaś współżycie płciowe wcześniej, odwiedź lekarza tuż po pierwszym razie. Jeśli wynik pierwszej cytologii jest dobry, wówczas badanie to powinnaś odbywać średnio co trzy lata. Zwykle przerwa wynosi rok. Pamiętaj, że co roku, z powodu nowotworu raka szyjki macicy umiera blisko 2000 kobiet!

Co ważniejsze, nigdy nie masz pewności, że wszystko jest w porządku. Większość stanów zapalnych i nowotworów przez dłuższy czas nie daje absolutnie żadnych objawów. Gdy już pojawiają się symptomy, zwykle okazuje się, że jest już za późno.

Przebieg badania cytologicznego

Badanie cytologiczne to mikroskopowe badanie komórek nabłonkowych pobranych z szyjki macicy.

Przed badaniem cytologicznym nie należy współżyć przez co najmniej 24 godziny. Nie można także stosować irygacji pochwy. Przed zabiegiem nie trzeba wykonywać żadnych innych badań. Badanie ginekologiczne nie może odbyć się w ciągu doby poprzedzającej badanie cytologiczne. Lekarz zapyta badaną pacjentkę o datę ostatniej miesiączki oraz średnią długość cykli menstruacyjnych.

Trzeba także go poinformować o przyjmowaniu leków hormonalnych. Badanie cytologiczne zaczyna się od pobrania komórek z części pochwowej szyjki macicy pacjentki. Odbywa się to na fotelu ginekologicznym.

Najpierw zakłada się wziernik, najczęściej samotrzymający się w pochwie pacjentki. Usuwany jest czop śluzowy i pobierana próbka. Do badania cytologicznego komórki nabłonka mogą być zasysane (aspirowane) lub ścierane. Może to wywołać bardzo niewielkie dolegliwości bólowe lub uczucie pieczenia.

Jeśli w trakcie badania pojawi się ból, należy o tym informować lekarza. Próbki komórek zostają później odbarwiane i utrwalane. Wtedy można je zbadać pod mikroskopem.

Co może wykryć cytologia?

Cytologia pozwala na wykrycie wczesnych zmian nowotworowych nabłonka oraz ocenić ryzyko wystąpienia takich zmian – wtedy jest to badanie cytoonkologiczne. Określa się wtedy ewentualne zmiany w komórkach i ich charakter. W przypadku pojawienia się raka, cytologia pomaga stwierdzić, jaka jest jego inwazyjność oraz czy jego leczenie jest skuteczne.

Badanie cytohormonalne pozwala ocenić, czy cykl menstruacyjny przebiega prawidłowo, biorąc pod uwagę poziom hormonów w danym dniu cyklu. Jest wykonywane, kiedy zbadać trzeba funkcjonowanie jajników, stan nabłonka szyjki macicy, prawidłowość owulacji. Cytologia przydatna jest także w przypadku stosowania leków hormonalnych.

Badanie cytologiczne wykrywa także stany zapalne pochwy. Cytologia może się też łączyć z badaniem mikrobiologicznym pochwy.

Cytologia kiedy?

Kiedy robi się badanie cytologiczne?

Pierwsza cytologia powinna mieć miejsce na początku współżycia. Trzeba ją regularnie powtarzać jako badanie przesiewowe. Jeśli dwa kolejne wyniki są prawidłowe, a kobieta ma stałego partnera seksualnego, wystarczy badanie powtarzać co 3 lata.

Cytologię raz w roku wykonuje się u kobiet, które miały gorszy wynik i często zmieniają partnerów seksualnych, gdyż u nich ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy jest wyższe.

Cytologia w ciąży

Cytologia w ciąży wykonana jest dwa razy – w pierwszym i trzecim trymestrze. Oznacza to badanie między 1, a 3 i między 7, a 9 miesiącem ciąży. Nie można także zapominać o innych badaniach w ciąży.To badanie w ciąży jest całkowicie bezpiecznie i nie powoduje żadnych powikłań.

Cytologia na podłożu płynnym – nowa, dokładniejsza metoda szansą na skuteczniejszą walkę z rakiem szyjki macicy.

Ministerstwo Zdrowia rozważa możliwość zmiany metody badań cytologicznych. Nowa metoda – cytologia na podłożu płynnym – jest zdaniem Polskiego Towarzystwa Patologów (PTP) dokładniejsza, a jej stosowanie może znacząco pomóc w walce z rakiem szyjki macicy. PTP wniosek w tej sprawie przekazało do ministerstwa jeszcze w 2016 roku.

Badanie cytologiczne wykonywane dotychczasową metodą, stosowaną obecnie w Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy i przeniesieniu go od razu na suche szkiełko. Tak przygotowany preparat trafia do laboratorium i tam jest poddawany ocenie mikroskopowej.

Zaletą tej metody jest prostota i niskie koszty. Wadą jest niska czułość, na poziomie 50-60% (co oznacza, że u 4 do 5 na 10 badanych kobiet nieprawidłowe komórki w szyjce macicy nie zostają wykryte) oraz stosunkowo duży odsetek preparatów złej jakości nie nadających się do badania. W takim przypadku potrzebne jest ponowne pobranie wymazu.

Charakterystyka metody

Patolodzy wskazują, że można wprowadzić jako standard lepszą metodę – cytologię na podłożu płynnym (LBC – ang. Liquid-Based Cytology). Wymaz zostaje pobrany z szyjki macicy za pomocą szczoteczki cytologicznej, której końcówka jest przenoszona do pojemnika ze specjalnym płynem, aby zapobiec uszkodzeniu pobranych komórek.

Zamknięty pojemnik trafia do laboratorium. Tam materiał zostaje przeniesiony z pojemnika z płynem przez specjalistyczny aparat na specjalny filtr; gdzie dochodzi do oczyszczenia wymazu z niepożądanych elementów (śluzu, krwinek czerwonych czy bakterii). Na koniec próbkę przenosi się na szkiełko mikroskopowe i podlega badaniu.

Dzięki zastosowaniu LBC powstaje wysokiej jakości preparat zwiększający dokładność badania; skraca się też czas jego oceny, o około 30 do 40%.

Cytologia co to?

Badania cytologiczne na podłożu płynnym są od lat refundowane. M.in. w Austrii, Francji, Norwegii, Holandii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i Australii.

Istotną zaletą cytologii na podłożu płynnym jest to, że raz pobrany materiał można wykorzystać do dalszych badań; np. w celu sprawdzenia czy zawiera onkogenne szczepy wirusa HPV odpowiedzialnego za powstawanie raka szyjki macicy; bez konieczności wzywania kobiety na dodatkowe badanie. Łączenie badania cytologicznego z badaniem na obecność wirusa HPV jest światowym trendem w profilaktyce onkologicznej.

O autorce

Milena Chorążewska - Bloggerka, pasjonatka zdrowego stylu życia. Założyła bloga, aby dzielić się swoją pasją. Jej 7 letnie doświadczenie w zakresie medycyny naturalnej pomaga jej rozwijać projekt Adelia.