10 przyczyn niedoboru witaminy B12: czy jesteś zagrożony?

Owoców, Arbuz, Owoce, Serce, Jagodami, Jeżyny, MalinyNiedobór witaminy B12 może być spowodowany brakiem pokarmów bogatych w witaminę B12, tak jak w przypadku wegan i wegetarian.

Może to być również spowodowane słabym wchłanianiem z powodu alkoholizmu, niskim poziomem kwasów żołądkowych i białka zwanego wewnętrznym czynnikiem żołądkowym, zapaleniem błony śluzowej żołądka, celiakią, chorobą Crohna, niedokrwistością złośliwą, starzeniem się i zmianami genetycznymi.

Prawie dwie piąte populacji USA ma marginalną ilość witaminy B12 (kobalaminy) w organizmie, co naraża je na wysokie ryzyko niedoboru.

Może się wydawać, że szybkim rozwiązaniem problemu niedoboru witaminy B12 jest spożywanie pokarmów, które są bogate w B12, ale rozwiązanie może nie być tak proste.

Niedobór witaminy B12 może być spowodowany nie tylko niewystarczającą ilością witaminy w diecie, ale także słabym wchłanianiem w jelitach.

Oto przegląd wszystkich czynników, które mogą powodować (lub zwiększać ryzyko) niedoboru witaminy B12.

1. Weganizm lub wegetarianizm

Ponieważ większość źródeł witaminy B12 to produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso lub mleko, weganie muszą być bardzo czujni w kwestii niedoboru witaminy B12. W rzeczywistości jest tak powszechne wśród wegan, że niektórzy uważają, że eskalacja liczby przypadków niedoboru witaminy B12 wynika z popularności weganizmu. Kiedy przeanalizowano 40 badań dotyczących częstości występowania niedoboru u ludzi, wyższą częstość występowania niedoboru stwierdzono u wegan niż u wegetarian. Jednak wszyscy wegetarianie powinni być okresowo badani pod kątem niedoboru.

Zwróć uwagę, że ponieważ wątroba przechowuje tę witaminę, jeśli pójdziesz na weganizm lub przestaniesz jeść pokarmy witaminy B12, twoje sklepy B12 mogą trwać od 3 do 5 lat.  Po tym okresie zaczną pojawiać się objawy niedoboru witaminy B12.

Chociaż istnieje wiele produktów wegetariańskich, takich jak spirulina (niebiesko-zielone algi), które są sprzedawane jako dobre źródła witaminy B12, niektórzy badacze odkryli, że są fałszywe. Odkryli również, że proces gotowania i przechowywania może w rzeczywistości zniszczyć witaminę.

2. Ciężkie picie

Niedobór witaminy B12 jest związany z nadużywaniem alkoholu. Ten niedobór jest bardziej widoczny u osób pijących intensywnie oraz z alkoholową chorobą wątroby. Niedobór czynnościowy oznacza, że chociaż ilość witaminy B12 we krwi mieści się w normalnym zakresie, witamina B12 nie jest metabolizowana.

3. Długoterminowe spożycie leków zobojętniających kwas

Jeśli masz zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak zgaga, wrzód trawienny lub refluks żołądkowy, możesz otrzymać leki zobojętniające sok żołądkowy. Środki zobojętniające kwas neutralizują działanie kwasów żołądkowych. Ale twoje ciało potrzebuje kwasu żołądkowego, aby aktywować pewne reakcje enzymatyczne w celu wchłonięcia witaminy B12. Dlatego długotrwałe stosowanie leków zobojętniających sok żołądkowy może powodować nieprawidłowe wchłanianie witaminy B12.

4. Chirurgia utraty wagi

Niedobór witaminy B12 występuje bardzo często u osób po operacji bariatrycznej. Istnieją 2 rodzaje chirurgii bariatrycznej. Obejście żołądka, w którym część żołądka jest przekształcana w małą torebkę i przymocowana do dystalnego odcinka jelita cienkiego; oraz techniki restrykcyjne, takie jak wiązanie żołądkowe, w których tworzy się ograniczenie w żołądku w celu ograniczenia przyjmowania pokarmu przez pacjenta.

Operacja obejścia żołądka zmniejsza wydzielanie kwasów żołądkowych i białka zwanego IF (czynnik wewnętrzny), które są ważne dla wchłaniania witaminy B12.

Operacja pomostowania żołądka często prowadzi do złego wchłaniania składników odżywczych. Jednym z nich jest witamina B12.  W rzeczywistości badanie wykazało, że 30% uczestników miało niedobór witaminy B12 – nawet po 3 latach operacji pomostowania żołądka. Dzieje się tak, ponieważ żołądek wydziela białko zwane czynnikiem wewnętrznym (IF). Ono musi wiązać się z witaminą B12, aby było wchłaniane w jelicie cienkim. Obejście żołądka zmniejsza wytwarzanie IF, ponieważ dostępna jest tylko niewielka część żołądka do wydzielania białka. To z kolei prowadzi do słabej absorpcji B12.

5. Zanikowe lub autoimmunologiczne zapalenie błony śluzowej żołądka

Zapalenie błony śluzowej żołądka to zapalenie lub erozja błony śluzowej żołądka, które może być dwojakiego rodzaju – zanikowe lub autoimmunologiczne. Oba warunki niszczą komórki błony śluzowej żołądka i zmniejszają produkcję kwasu chlorowodorowego, wpływając w ten sposób na wchłanianie witaminy B12 z pożywienia.  Może być konieczne przyjmowanie suplementów witaminy B12 w celu złagodzenia niedoboru, ponieważ dieta żołądka może wykluczać mięso i produkty mleczne, oprócz jogurtu.

6. Niedokrwistość złośliwa

Stan, w którym organizm wytwarza nienormalnie duże niefunkcjonalne czerwone krwinki, niedokrwistość złośliwa jest zarówno czynnikiem ryzyka, jak i powikłaniem niedoboru witaminy B12. Anemia złośliwa jest chorobą autoimmunologiczną, w której komórki odpornościowe atakują błonę śluzową żołądka, wydzielając wewnętrzny czynnik żołądkowy. Bez IF witamina B12 nie może zostać odpowiednio wchłonięta, co prowadzi do niedoboru. Ten stan dotyczy głównie osób powyżej 60. roku życia oraz osób z rodzinną historią co najmniej 3 chorób autoimmunologicznych (choroba Addisona, bielactwo lub niedokrwistość złośliwa).

7. Złe wchłanianie witaminy B12 w jelicie cienkim

Wiele chorób żołądka i jelit może wpływać na wchłanianie kobalaminy (lub witaminy B12) w jelicie cienkim. Niektóre z nich są następujące.

Przerost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO): szkodliwe bakterie wykorzystują dostępny B12, zanim zostanie wchłonięty przez jelito cienkie, co prowadzi do jego niedoboru.
Celiakia: Ten stan autoimmunologiczny charakteryzujący się alergią na gluten wpływa na błonę śluzową jelita cienkiego, powodując nieprawidłowe wchłanianie witaminy B12.
Choroba Leśniowskiego-Crohna: ten stan charakteryzuje się uszkodzonym jelita krętego – odcinkiem jelita cienkiego odpowiedzialnym za wchłanianie witaminy B12.
Zakażenie tasiemcem: tasiemce w żołądku odżywiają się witaminą B12, zanim zostanie wchłonięta przez jelito. Aby uniknąć niedoboru witaminy B12 z powodu tasiemców, należy unikać niedogotowanego mięsa lub ryb.

8. Karmienie piersią przez matkę z niedoborem witaminy B12

Niedobór witaminy B12 jest bardzo powszechny u niemowląt urodzonych przez matki wegańskie lub wegetariańskie. Badanie wykazało, że występowanie niedoboru u niemowląt wynosi około 45% .

Zarówno nienarodzone, jak i noworodki mają szczególne zapotrzebowanie na witaminę B12. A jeśli matka jest wegetarianką lub weganinem, potrzeby tej nie można zaspokoić ani poprzez dietę dla nienarodzonych, ani przez mleko matki dla noworodków. W konsekwencji niedobór witaminy B12 może rozwinąć się u niemowlęcia karmionego piersią w wieku 3-6 miesięcy, co poważnie wpływa na wzrost dziecka.

9. Wiek powyżej 50 lat

Badania wykazały, że szanse na niedobór witaminy B12 rosną z wiekiem. Szacuje się, że 10–15% osób powyżej 60. roku życia ma ten niedobór.  Z wiekiem zmniejszenie wydzielania kwasu żołądkowego i ilość enzymu trawiennego pepsyny powoduje zmniejszenie wchłaniania witaminy B12. Starsi ludzie z problemami żołądkowo-jelitowymi są bardziej podatny na niedobór.

Osoby powyżej 50. roku życia mogą wykazywać zmiany neurologiczne z powodu niedoboru witaminy B12,. Co powoduje zwiększone przypadki zaburzeń nerwowych i psychicznych u osób starszych. Poza tym niedobór witaminy B12 u osób starszych jest związany z wieloma problemami zdrowotnymi, takimi jak podwyższony poziom homocysteiny we krwi, który może zwiększyć ich szanse na rozwój chorób serca, udaru mózgu i choroby Alzheimera.

10. Czynniki genetyczne

Stwierdzono, że wchłanianie witaminy B12 może być wynikiem dziedzicznej mutacji genowej. W badaniu przeprowadzonym na 154 rodzinach podejrzanych o dziedziczne zaburzenie wchłaniania kobalaminy (B12) stwierdzono, że 126 rodzin ma zmutowany 1 z 3 genów – CUBN, AMN i GIF. Zmutowane geny mogą nie tylko hamować wchłanianie witaminy B12, ale także prowadzić do nieprawidłowości we krwi i mózgu

Jeśli brakuje Ci witaminy B12 w diecie, możesz ją łatwo naprawić.  Spożywając pokarmy bogate w witaminę B12, takie jak jajka, mleko, ser, produkty mleczne, mięso, ryby, skorupiaki i drób. Jeśli twój niedobór witaminy B12 jest spowodowany słabym wchłanianiem, możesz przyjmować suplementy. Ale najpierw upewnij się, aby uzyskać leczenie pierwotnej przyczyny, ponieważ przedłużony niedobór kobalaminy może prowadzić do powikłań zdrowotnych, takich jak choroby serca, choroba Alzheimera i bezpłodność.

O autorce

Milena Chorążewska - Bloggerka, pasjonatka zdrowego stylu życia. Założyła bloga, aby dzielić się swoją pasją. Jej 7 letnie doświadczenie w zakresie medycyny naturalnej pomaga jej rozwijać projekt Adelia.